Drone als terroristenjager

In 1995 introduceerde het Amerikaanse leger een op afstand bestuurbaar vliegtuig, de RQ-1 Predator, kortweg Predator genoemd. Het toestel was uitgerust met camera’s en andere sensoren en werd in eerste instantie alleen voor verkenningsdoeleinden gebruikt. In 1999 werd het toestel aangepast zodat het met raketten en andere munitie ook aanvallen kon uitvoeren.

Deze MQ-1 Predator zou de oorlogsvoering en de jacht op terroristen voorgoed veranderen. Ineens konden drone-piloten vanuit de VS via een onbemand robotisch vliegtuig op afstand beslissen over leven en dood van mensen in een ander land.

In 2002 werd de Predator voor het eerst offensief ingezet door de Amerikanen in Afghanistan in de strijd tegen de Taliban. Twee jaar later doodde een drone in Pakistan de Taliban-leider Nek Muhammad. Daarna ging het snel met de drone-inzet in landen als Irak, Jemen, Libië, Syrië en Somalië.

Volgens het Bureau of Investigative Journalism (BIJ) werden tijdens het Amerikaanse presidentschap van George W. Bush (2001-2009) in totaal 57 drone-aanvallen uitgevoerd en onder zijn opvolger Barack Obama (2009-2017) 563. Helaas hebben drone-aanvallen in al die jaren niet alleen terroristen gedood, maar volgens hetzelfde BIJ ook tussen de 384 en 807 onschuldige burgerslachtoffers gemaakt.

Drone-aanvallen leiden dan ook tot veel discussie. Tegenstanders zeggen dat ze de drempel om geweld te gebruiken verlagen en het nemen van grotere risico’s bevorderen. Ook zouden ze door de lokale bevolking als laf ervaren kunnen worden, wat de draagkracht voor het oplossen van een conflict verlaagt. Een vraag is ook hoe goed drone-piloten vanaf grote afstand op een beeldscherm de situatie op de grond kunnen beoordelen. Tenslotte bestaan er zorgen dat de mens op een gegeven moment uit de beslissingslus wordt gehaald en de autonomie voor een aanval volledig wordt overgedragen aan het robotische vliegtuig.

Voorstanders daarentegen wijzen er vooral op dat onbemande drones mensenlevens aan eigen zijde sparen en dat het leger door het gebruik van allerlei sensoren en veel data gerichtere aanvallen kan uitvoeren.

Tussen 1995 en 2017 heeft fabrikant General Atomics Aeronautical Systems in totaal 285 onbewapende RQ-1-toestellen gebouwd en 75 bewapende MQ-1-toestellen. In 2017 stuurde het Amerikaanse leger de Predators officieel met pensioen en werden ze opgevolgd door de technisch geavanceerdere MQ-9 Reaper.